Impact
“Angstzweet breekt uit, er flitst van alles door mijn hoofd. Ga ik mijn gezin nog terugzien? Verkoop ik hem een klap? Lieg ik over het maximaal af te halen bedrag? Ik denk aan de kinderen en doe het laatste: ik haal 750 euro af. Hij beveelt voor me te blijven kijken. In het bolle spiegeltje op de automaat zie ik hem met zijn wapen zwaaien. Hij grist het geld uit mijn handen en schreeuwt dat ik tot honderd moet tellen. Ik doe wat hij vraagt en haal op automatische piloot afschriften af om te registreren wat er gebeurd is. Trillend neem ik de bankkaart uit de automaat. Eens weer buiten, rep ik me naar het politiekantoor en doe aangifte.
Bemiddeling
De overvaller zal nog twee keer op dezelfde plek toeslaan. De derde keer wordt hij gevat. Aan het proces dat daarop volgt, houdt Stefaan geen fijn gevoel over. In zijn ogen wordt de man veel te licht gestraft. “Hij krijgt amper 3 jaar, maar ik ben mijn geld wel kwijt.” Stefaan wordt opgebeld door Filip van Moderator, blijkbaar wil de dader een gesprek. Dat roept bij Stefaan veel weerstand en alleen maar meer vragen op. “Hoe zou dat me nu kunnen helpen? Gaat die man dan vroeger vrijkomen? Doet hij het om op een goed blaadje te komen bij justitie? Maar vooral: gaat hij mijn geld terugbetalen, plus een emotionele schadevergoeding?” Een drietal keer spreken Filip en Stefaan af. “Het zijn fijne gesprekken,” zegt Stefaan. Aarzelend zegt hij toe voor een ontmoeting. Hij vreest zijn boosheid niet te kunnen beheersen.
Ontmoeting
De twee partijen leggen op voorhand vast wat er besproken kan worden. Stefaan wil initieel enkel een bewijs dat hij terugbetaald wordt en dat de dader een contactverbod na vrijlating zal respecteren. “In de open gevangenis in Hoogstraten binnenwandelen, is een vreemde gewaarwording. We ontmoeten elkaar in een vergaderzaaltje. Hij wordt binnengeleid en ik heb nog steeds zin om hem de huid te vol te schelden. Er zit veel frustratie in me.” Maar het verloopt anders. De twee schudden elkaar de hand. “Op het moment dat je daar van mens tot mens staat, verander je van gedacht. Ik merk dat hij doodsbang is en de zenuwen gieren bij ons twee door de keel. Ik vraag hem: “Waarom deed je dat? Waarom overviel je mij? Hoe kom je op dat domme idee?” De dader doet zijn relaas van stapsgewijs verlies van vriendin, werk en geld. “Zijn cirkel is heel klein en zijn put heel groot. Ik krijg een beetje begrip voor het uitzichtloze van zijn situatie. Ik vertel op mijn beurt wat de impact van de overval op mijn gezin is en ventileer mijn frustratie over de beperkte strafmaat.” De vergoeding komt ter sprake en Filip laat een overeenkomst ondertekenen voor terugbetaling en contactverbod. Moderator gaat vervolgens in gesprek met de mensen die arbeid regelen tijdens gevangenschap. Elke maand zal de dader geld overschrijven en op het eind van de rit zal alles terugbetaald zijn.
Effect
Achteraf bekeken, is de terugbetaling van dat geld voor Stefaan niet meer zo belangrijk. Het gevoel van bevrijding is dat wel. “Het kolkend water wordt vlak. Ik kan alles plaatsen, nu is het eindelijk afgesloten.” Stefaan is ook dankbaar. “Je wordt geweldig goed begeleid, ook al was het ‘maar’ een overval met een plastieken geweer. Ik kan iedereen aanraden om de eerste stap voor herstelbemiddeling met Moderator te zetten.